PROGRAM PROFILAKTYCZNY SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 3
W DZWONO-SIERBOWICACH
Podstawy prawne
-
Konstytucja Rzeczypospolitej Art. 72.
-
Konwencja o Prawach Dziecka Art. 3, 19 i 31.
-
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jednolity Dz. U. 2004 Nr 256 poz. 2572 z późniejszymi zmianami).
4. Ustawa z dnia 4 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz niektórych innych ustaw1), 2), Art. 1. W ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2012 r. poz. 124 oraz z 2015 r. poz. 28)
5. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 30 maja 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. poz. 803)
6. Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. 2012, poz.1356) Poz. 1356 Obwieszczenie Marszałka Sejmu R. P. z dnia 20 września 2012 r.
Wstęp
Profilaktykę należy rozumieć jako działania stwarzające człowiekowi okazję aktywnego gromadzenia różnych doświadczeń, które powodują wzrost jego zdolności radzenia sobie w trudnych sytuacjach życiowych. Takie podejście do profilaktyki wyznacza nam organizację i prowadzenie różnorodnych form uczących młodych ludzi różnych umiejętności, kształtujących ich postawy i system wartości.
Szkoła, wspierając wszechstronny rozwój ucznia, musi zachować właściwe proporcje między wiedzą a umiejętnościami i wychowaniem. Jest to trudne zadanie, zważywszy na fakt, że niektórzy uczniowie eksperymentują z papierosami, inni stają się agresywni. Najczęściej dotyczy to dzieci przeżywających silne napięcia emocjonalne, a także zaniedbywanych uczuciowo i wychowawczo. Dochodzi do tego często chęć zaimponowania kolegom, konflikty między rodzicami i dziećmi oraz - w klasach starszych szkoły podstawowych – zachowania charakterystyczne dla wieku dorastania : tendencja do uniezależniania się od rodziców, arogancja i lekceważenie autorytetów.
Zgodnie z reformą systemu edukacji proces wychowania i kształcenia powinien stanowić integralną całość, której punktem wyjścia jest uczeń i jego potrzeby rozwojowe.
Szkolny Program Profilaktyki powinien angażować nie tylko uczniów, ale też ich rodziców oraz kadrę pedagogiczną, a w miarę potrzeb i możliwości również pracowników administracji i obsługi szkoły.
Jednostki, które mogą wspierać realizację programu są:
- Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Zawierciu,
- Gminna Komisja d/s Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Pilicy,
- pielęgniarka szkolna, pedagog,
- Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w Zawierciu,
- Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Pilicy
- Komenda Rejonowa Policji,
- rodzice oraz wszyscy pracownicy szkoły
Założenia szkolnego programu profilaktyki
-
Aktywizacja i integracja uczniów przy realizacji wspólnych zamierzeń.
-
Rozwój aktywności uczniów poprzez udział w planowaniu, organizowaniu i przygotowaniu wydarzeń ż życia szkoły tj. imprez klasowych, szkolnych, wycieczek, wyjść itp.
-
Podejmowanie działań na rzecz środowiska szkolnego poprzez udział w pracach zainicjowanych przez samorząd uczniowski, współorganizowanie imprez ogólnoszkolnych i charytatywnych.
-
Uwrażliwienie na dostrzeganie potrzeb innych dzieci i dorosłych.
-
Eliminacja zachowań agresywnych i dyskryminacyjnych.
-
Współdziałanie z rodzicami przy realizacji zadań wychowawczych.
-
Promocja szkoły poprzez udział w konkursach, prezentowanie dorobku na forum szkoły i w środowisku lokalnym.
-
Stworzenie warunków do rozwoju indywidualnych zainteresowań i uzdolnień uczniów.
-
Dalsze diagnozowanie potrzeb uczniów i wspieranie ich indywidualnych dążeń i aspiracji.
-
Dalsze monitorowanie zachowania i przeciwdziałanie przejawom niepożądanych zachowań.
-
Wspieranie rozwoju społecznego dzieci 6- letnich w grupach zerowych i klasach 1-szych
-
Przygotowanie uczniów do przejścia na następny etap rozwoju ( II etap edukacji, gimnazjum).
Cele szczegółowe programu
-
Zwiększenie bezpieczeństwa uczniów na terenie szkoły i poza nią
- Tworzenie warunków do kształtowania zachowań sprzyjających zdrowiu i bezpieczeństwu dzieci na drodze i w szkole.
- Zapoznanie uczniów z regulaminem szkoły oraz szczegółowymi kryteriami ocen zachowania.
- Bezpieczeństwo uczniów podczas przerw i imprez szkolnych.
- Uwrażliwienie uczniów na zagrożenia podczas drogi do i ze szkoły.
- Systematyczne uwrażliwianie uczniów na sytuacje stwarzające zagrożenie.
- Uczenie zasad postępowania w sytuacjach zagrożenia: powódź, pożar, zachowanie na szkolnym korytarzu, szatni, klasie szkolnej, sali gimnastycznej, boisku szkolnym.
- Uwzględnienie profilaktyki uzależnień: problem narkotyków, dopalaczy, palenie papierosów, picie alkoholu, zachowania agresywne.
-
Eliminacja zachowań agresywnych i przemocy w szkole
- Diagnoza poziomu bezpieczeństwa w szkole.
- Uświadamianie uczniom, czym jest agresja i przemoc oraz jak sobie z nimi radzić.
- Wdrażanie działań na rzecz ograniczania agresji i przemocy, kształtowanie umiejętności asertywnych.
- Kształtowanie umiejętności zastępowania agresji, wnioskowania moralnego oraz kontroli emocji.
- Kształtowanie postaw troski o bezpieczeństwo własne i innych.
- Wzbudzanie empatii, tolerancji, zachowań prospołecznych.
- Pedagogizacja rodziców.
-
Rozwijanie umiejętności współżycia społecznego
- Przedstawienie zasad i reguł współżycia w klasie i szkole.
- Uwrażliwianie uczniów na potrzeby innych.
- Uwrażliwienie uczniów na akceptację odmienności.
- Kształtowanie postaw tolerancyjnych.
- Integrowanie społeczności klasowej i szkolnej.
-
Rozszerzenie działań na rzecz propagowania zdrowego trybu życia
- Propagowanie zdrowego trybu życia.
- Popularyzacja aktywnych sposobów spędzania wolnego czasu.
- Uświadomienie konieczności zachowania higieny i ergonomii pracy.
- Kształtowanie nawyków dbania o zdrowie i higienę osobistą.
- Poszerzanie zainteresowań i wiedzy ucznia
-
Profilaktyka uzależnień
-Kształtowanie postawy asertywnej..
- Profilaktyka palenia papierosów.
- Profilaktyka picia alkoholu.
- Profilaktyka narkomanii, lekomanii, uzależnienia od komputera i dopalaczy,
- Rozpoznawanie sytuacji domowej wychowanków.
- Wdrażanie wybranych programów profilaktycznych
-
Podejmowanie działań mających na celu wzmocnienie motywacji do własnego rozwoju
- Uświadomienie uczniowi jego mocnych stron i możliwości.
- Rozwijanie indywidualnych zainteresowań uczniów.
- Wskazywanie pożądanych wzorców zachowań.
- Zapobieganie nadmiernej absencji uczniów
- Pomoc uczniom w przezwyciężaniu własnych trudności i ograniczeń.
- Pomoc uczniom w organizowaniu i planowaniu swojej pracy.
- Rozwijanie umiejętności rozpoznawania i ujawniania swoich uczuć i emocji.
-
Wdrażanie metod radzenia sobie w trudnych sytuacjach
- Poszerzenie wiedzy dotyczącej sytuacji trudnych.
- Wdrażanie zachowań asertywnych.
- Pomoc uczniom w radzeniu sobie ze stresem.
- Pomoc uczniom w radzeniu sobie z własnymi ograniczeniami.
- Kształtowanie umiejętności szukania pomocy.
Zadania profilaktyczne nauczycieli szkoły podstawowej.
-
-
zwracanie- podczas dyżurów szczególnej uwagi na miejsca tzw. podwyższonego ryzyka: toalety, schody, szatnie itp.,
-
informowanie na bieżąco wychowawców o niewłaściwym zachowaniu ich wychowanków zarówno przez nauczycieli dyżurujących jak pozostałych nauczycieli i pracowników szkoły,
-
obserwacja zachowania uczniów w miejscach publicznych i zwracanie uwagi na przejawy agresji, palenia papierosów, spożywania alkoholu czy niszczenia mienia.
-
wdrażanie do świadomego unikania zagrożeń oraz kształtowanie umiejętności odmawiania i negocjacji,
-
natychmiastowa reakcja na przejawy agresji rówieśniczej, przemocy i zachowania dyskryminacyjne.
-
dawanie przykładów odpowiedzialności, sumienności, umiejętności rozwiązywania konfliktów, radzenia sobie w trudnych sytuacjach.
Zadania profilaktyczne wychowawców klasowych.
-
pomoc uczniom w rozwiązywaniu trudności życiowych i rodzinnych, uruchomienie akcji informacyjnej mającej na celu uświadomienie uczniom możliwości zwrócenia się z problemem do konkretnej osoby w szkole: wychowawcy, pedagoga, psychologa, dyrektora szkoły,
-
podnoszenie poziomu kultury osobistej uczniów- godziny wychowawcze dotyczące zachowania się w stosunku do rówieśników, osób dorosłych, w miejscach publicznych (kino, teatr, itp.),
-
współpraca z rodziną- inicjowanie spotkań mających na celu omawianie problemów wysuwanych przez rodziców, np. wywiadówki profilaktyczne,
-
realizacja programów profilaktycznych dotyczących palenia tytoniu i picia alkoholu, przeciwdziałania agresji , rozwijania umiejętności interpersonalnych,
-
wprowadzanie zajęć redukujących napięcie, relaksacyjnych, zajęć śródlekcyjnych,
-
organizacja koleżeńskiej pomocy w nauce,
-
kształtowanie postaw poszanowania mienia wspólnego, dbałości o estetykę klasy, szkoły i otoczenia.,
-
systematyczne informowanie rodziców o postępach w nauce i zachowaniu ich dzieci,
-
pomoc w poznawaniu samego siebie i kształtowaniu pożądanego systemu wartości.
Zadania profilaktyczne pedagoga szkolnego
-
pomoc w rozwiązywaniu problemów wychowawczych,
-
wprowadzanie zewnętrznych programów profilaktycznych
-
organizowanie pogadanek, prelekcji dla uczniów z udziałem policji, psychologa, lekarza,
-
pedagogizacja rodziców.
Zadania profilaktyczne rodziców
Mając na uwadze, że wychowanie dzieci to główne zadanie rodziców, a nauczyciele wspierają ich w dziedzinie wychowania, ustalono następujące zadania profilaktyczne dla rodziców :
-
każdy rodzic czuwa nad tym, aby jego dziecko wykazywało właściwą kulturę osobistą oraz sumiennie realizowało obowiązek szkolny.
-
rodzice utrzymują regularny kontakt z wychowawcą klasy, a w razie potrzeby z pedagogiem szkolnym, psychologiem bądź Dyrektorem /zastępcą/ Szkoły w celu zapobiegania niewłaściwym zachowaniom.
-
rodzice biorą udział w przedsięwzięciach organizowanych przez szkołę mających na celu doskonalenie metod wychowawczych.
-
rodzice uczniów sprawiających szczególne trudności wychowawcze winni kontaktować się ze szkołą w każdym przypadku stwierdzenia naruszenia obowiązujących norm i zasad oraz wspólnie znajdować sposoby rozwiązywania problemów.
Formy realizacji programu profilaktycznego
W realizacji programu łączącego wychowanie, nauczanie i rozwijanie umiejętności psychospołecznych oraz wspieranie wszechstronnego rozwoju uczniów wykorzystuje się:
-
przedmioty nauczania,
-
godziny do dyspozycji wychowawcy klasy,
-
ścieżki edukacyjne – „edukacja prozdrowotna”, „edukacja czytelnicza i medialna”, „edukacja ekologiczna” realizowane przez nauczycieli poszczególnych przedmiotów,
-
zajęcia sportowe,
-
zajęcia pozalekcyjne,
-
zajecia w Ognisku Wychowawczym,
-
uroczystości klasowe, szkolne,
-
zajęcia indywidualne i grupowe prowadzone przez pedagoga (trening umiejętności społecznych, socjoterapia, zajęcia wyciszające, praca zespołów dla dzieci z klas „0”)
HARMONOGRAM DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH
L.p. |
Zadanie |
Sposób realizacji |
Termin |
Osoby odpowiedzialne i współpracujące |
1. |
Współpraca z rodzicami w zakresie działań wychowawczych i zapobiegawczych, prozdrowotnych oraz interwencyjnych
|
Pedagogizacja rodziców: „Wirtualne uzależnienie”, „Skutki uzależnień (dopalacze, narkotyki)” Tablice informacyjne dla rodziców Indywidualne rozmowy, spotkania z rodzicami (klasowe i ogólnoszkolne) |
listopad kwiecień
na bieżąco, w zależności od potrzeb |
Wychowawcy, Pedagog, Pielęgniarka, |
2 |
Wzmacnianie motywacji uczniów do nauki i poczucia własnej wartości.
|
Indywidualne rozmowy, Zajęcia z wychowawcą, Współpraca z PPP. |
Na bieżąco |
Dyrektor Wychowawcy klas, Pedagog |
3 |
Integracja klasowa i szkolna. |
Uroczystości i imprezy klasowe z udziałem rodziców. Uroczystości szkolne. Zajęcia integracyjne w klasach 0 , I, III i IV prowadzone przez wychowawców. |
Przynajmniej raz w semestrze w/g kalendarza imprez Wrzesień , czerwiec |
Wychowawcy, Wyznaczeni nauczyciele, Pedagog, Rodzice |
4 |
Bezpieczna droga do szkoły, bezpieczeństwo w życiu codziennym.
Udzielanie pierwszej pomocy. |
Zajęcia według planu wychowawcy. realizowane w każdej klasie. Spotkania z policjantem Monitorowanie zachowań uczniów . zdobywanie przez uczniów karty rowerowej, Pogadanki, pokaz, ćwiczenia praktyczne |
Na bieżąco
Po ustaleniu
Co najmniej dwa razy w roku |
Wychowawcy, Pedagog Policjant,
Nauczyciel wychowania fizycznego |
5. |
Likwidowanie deficytów rozwojowych w szczególności u dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. |
Zajęcia terapii pedagogicznej Dodatkowe zajęcia edukacyjne wynikające z art. 42 K.N. Zajęcia logopedyczne Zajęcia wspierające rozwój Pomoc w odrabianiu lekcji - zajęcia świetlicowe |
Cały rok
|
Wychowawcy, Pedagog, Logopeda Rodzice, Nauczyciele świetlicy, opiekunowie Ogniska Wychowawczego, |
6. |
Motywowanie uczniów do właściwego zachowania poprzez przestrzeganie systemu nagród i kar. |
Stosowanie na co dzień wewnątrzszkolnego systemu nagród i kar oraz klasowych reguł i ustaleń. Kontrakty klasowe |
Cały rok |
Dyrekcja, Pedagog, Wychowawcy, Nauczyciele, Rodzice |
7. |
Przeciwdziałanie agresji, przemocy psychicznej, zachowaniom dyskryminacyjnym,
Wyeliminowanie wulgaryzmów u dzieci i młodzieży.
Wzbudzanie szacunku dla drugiego człowieka oraz poszanowanie jego godności |
Lekcje z wychowawcą dotyczące przeciwdziałania agresji realizowane w każdej klasie. Udział w spektaklach profilaktycznych,
Spotkania uczniów z policją, pedagogiem szkolnym, Zajęcia z pedagogiem szkolnym. Rozmowy na lekcjach religii i wychowania do życia w rodzinie |
Na bieżąco, w zależności od potrzeb |
Wychowawcy. Pedagog, Policja
Nauczyciele religii i WDŻ Rodzice, |
8. |
Zapobieganie kontaktom z alkoholem, papierosami, narkotykami, lekami.
Uświadamianie uczniom zagrożeń wynikających z nadużywania alkoholu, zażywania środków odurzających i narkotyków.
|
Zajęcia dotyczące przeciwdziałania uzależnieniom realizowane w każdej klasie przez wychowawcę w ramach zajęć z wychowawcą Spotkania uczniów z zaproszonymi gośćmi dotyczące „skutków uzależnień” Apele, gazetki ścienne, lekcje przyrody |
Cały rok
Marzec/kwiecień
|
Wychowawcy, Pedagog, Nauczyciele, Pielęgniarka, Zaproszeni goście (pracownicy SANEPIDu)
|
9. |
Promowanie zdrowego stylu życia. |
Organizowanie zajęć pozalekcyjnych, konkursów, zawodów sportowych, kół zainteresowań, zielonej szkoły. Udział w programach ogólnopolskich: „Trzymaj formę”, „Owoce w szkole „Szklanka mleka” |
Cały rok |
Wychowawcy, Pedagog, Nauczyciel wychowania fizycznego, Pielęgniarka, Rodzice |
10. |
Ochrona uczniów przed niepożądanymi treściami w Internecie oraz brutalnymi programami i grami komputerowymi. |
Zajęcia dotyczące przeciwdziałania przemocy w Internecie, Pogadanki na temat uzależnienia od komputera oraz świadomego korzystania z komputera, Udział w róznorodnych konkursach nt. Bezpiecznego Internetu, |
Cały rok
Cały rok |
Rodzice Pedagog Wychowawcy, Nauczyciel informatyki
|
11. |
Wspieranie dzieci w trudnej sytuacji materialnej i zaniedbanych środowiskowo. |
Rozmowy indywidualne z wychowawcami, uczniami, rodzicami – Korzystanie z bezpłatnego drugiego śniadania, paczki okolicznościowe, podręczniki szkolne, stypendia socjalne, Udział uczniów w wycieczkach i imprezach środowiskowych finansowanych dla uczniów zakwalifikowanych do Ogniska Wychowawczego |
Na bieżąco, w zależności od potrzeb |
Dyrekcja, Wychowawcy, Pedagog, Nauczyciele, Rodzice OPS |
Ewaluacja Szkolnego Programu Profilaktyki
Program profilaktyki realizowany jest przy współpracy z organizacjami i instytucjami wspomagającymi dzieci i rodzinę.
- Szczegółowa strategię działań profilaktycznych zawiera „Harmonogram działań profilaktycznych”.
- Ocena planowanych przedsięwzięć profilaktycznych dokonana będzie raz do roku na posiedzeniu Rady Pedagogicznej.
- Program profilaktyki poddany będzie monitorowaniu i ewaluacji wraz z programem wychowawczym szkoły w zależności od zaistniałych potrzeb.
- Wyniki będą wskazówkami do pracy w kolejnych latach.